ซออู้ เป็นซอสองสาย ตัวกะโหลกทำด้วยกะลามะพร้าว โดยตัดปาดกะลาออกเสียด้านหนึ่ง และใช้หนังลูกวัวขึงขึ้นหน้าซอ กว้างประมาณ 13 – 14 ซม เจาะกะโหลกให้ทะลุตรงกลาง เพื่อใส่คันทวนที่ทำด้วยไม้จริง ผ่านกะโหลกลงไป ออกทะลุรูตอนล่างใกล้กะโหลก คันทวนซออู้นี้ ยาวประมาณ 79 ซม ใช้สายซอสองสายผูกปลายทวนใต้กะโหลก แล้วพาดผ่านหน้าซอ ขึ้นไปผูกไว้กับ ลูกบิดสองอัน ลูกบิดซออู้นี้ยาวประมาณ 17 –18 ซม โดยเจาะรูคันทวนด้านบน แล้วสอดลูกบิดให้ทะลุผ่านคันทวนออกมา และใช้เชือกผูกรั้งกับทวนตรงกลางเป็นรัดอก เพื่อให้สายซอตึง และสำหรับเป็นที่กดสายใต้รัดอกเวลาสี ส่วนคันสีของซออู้นั้นทำด้วย ไม้จริงยาวประมาณ 70 ซม ใช้ขนหางม้าประมาณ 160 - 200 เส้น ตรงหน้าซอใช้ผ้าม้วนกลมๆ เพื่อทำหน้าที่เป็นหมอนหนุน สายให้พ้นหน้าซอ ด้านหลังของกะโหลกซอ แกะสลักเป็นรูปลวดลายสวยงาม และเป็นช่องทางให้เสียงออกด้านนี้ด้วย
วิธีแก้ปัญหาลูกซออู้หลวมจนไม่สามารถปรับเสียงได้
การหมุนลูกบิดซอนั้น
ขณะกำลังหมุนบางครั้งต้องดันลูกบิดเข้าไปด้วย
เพราะหากหมุนขึ้นลงธรรมดาลูกบิดจะคลายตัวออกซึ่ง จะทำให้เสียงซอเพี้ยนอยู่ตลอดเวลา
หากดันเข้าไปสุดแล้วก็ยังคลายตัวอีกให้นำยางสนมาบดให้ละเอียดสักเล็กน้อย
แล้วหยิบผงยางสนนั้นทารอบๆ
ลูกบิดตรงบริเวณรอยที่สอดเข้าไปในคันซอก็จะทำให้ลูกบิดแน่นขึ้น
วิธีแก้ปัญหาหน้าซอหย่อน
หน้าซออู้ทำด้วยหนังวัวบางๆ
และมีหมอนซอกดทับทิ้งไว้นานๆ ก็จะทำให้หน้าซอหย่อนเป็นหลุม
ให้ใช้น้ำทาไปที่หนังหน้าซอให้ชุ่ม
จากนั้นนำไปตากแดดหน้าซอก็จะกลับมาตึงเหมือนเดิม และต่อไปต้องระวังเมื่อเลิกเล่นต้องเอาหมอนซอออก
หรือ ปรับลดสายซอให้หย่อนเล็กน้อย
วิธีการบำรุงรักษา
1.ควรล้างมือให้สะอาดก่อนหยิบซอมาเล่นเพราะจะทำให้หางม้าซอดำสกปรก
2.เมื่อเลิกเล่นควรใช้ผ้าเช็ดคราบยางสนที่กะโหลกซอ
คันชักซอ คันซอให้สะอาด เพราะหากปล่อยทิ้งไว้คราบยางสนจะเกาะจนดำและทำความสะอาดยาก
3.หากสายซอเป็นสายไหมเมื่อเลิกเล่นควรหย่อนสายเล็กน้อยเพื่อป้องกันสายขาดหากยังตั้งสายไม่เป็นควรใช้สายซอชนิดที่เป็นไนล่อน
ไม่ต้องลดสายก็ได้แต่ควรเอาหมอนซอออกเพื่อไม่ให้หน้าซอยุบ
4.เมื่อเลิกเล่นควรเก็บใส่กระเป๋าให้เรียบร้อยเพื่อป้องกันแมลงสาบหรือหนูกัดแทะหนังหน้าซอ
อ้างอิงข้อมูล
หนังสือคู่มือฝึกหัดซออู้แบบง่ายๆกับโน้ตเพลงไทย (เบญจา ธนวาฑิต)
อ้างอิงวีดิโอ
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น